Voel je je emotioneel en/of mentaal uit balans, met of zonder een duidelijke oorzaak? Er is dan een kans dat de werking van je neurotransmitters is verstoord.
neurotransmitters
Een neurotransmitter is -simpel gezegd- een chemische stof die zorg voor de prikkeloverdracht van de ene zenuwcel naar de andere. Met name in je hersenen spelen ze een belangrijke rol. De prikkeloverdracht in je hersenen bepaalt hoe jij je voelt en hoe je met situaties omgaat. Overigens blijft de werking van neurotransmitters niet beperkt tot je hoofd. Ze zorgen ook voor communicatie tussen je hersenen, je darmen en je immuunsysteem.
Neurotransmitters zijn boodschapperstoffen en lijken daardoor een beetje op hormonen. Alleen communiceren hormonen via je bloed. Neurotransmitters communiceren via je zenuwstelsel en dat gaat dus vele, vele malen sneller dan je hormonen. Om je zenuwstelsel goed te laten functioneren heb je verschillende neurotransmitters nodig. Ze zijn niet alleen betrokken bij hoe je je voelt, maar ook bij je bewegingen, je immuniteit, je pijnbeleving en hoe je karakter tot uiting kan komen, om maar een paar voorbeelden te noemen.
De belangrijkste en bekendste neurotransmitters zijn dopamine, serotonine, GABA, acetylcholine en natuurlijk (nor)adrenaline. Hieronder wil ik met name het ‘feel-good-stofje’ dopamine verder uitlichten.
dopamine
Waar serotine een kalmerende werking heeft, heeft dopamine juist een opwekkend effect. De stof wordt niet voortdurend in grote hoeveelheden afgegeven, maar vooral wanneer je dingen doet die volgens je hersenen een beloning verdienen. De afgifte van dopamine zorgt voor een golf van genot. Het plezierige gevoel dat je krijgt zorgt ervoor dat je het dopamine-opwekkende gedrag wilt herhalen. Los daarvan is dopamine verantwoordelijk voor tal van lichaamsfuncties in een ingewikkeld netwerk van lichaamssystemen zonder dat je dat zo een, twee, drie merkt. Wat je zeker wel merkt: dopamine is verantwoordelijk is voor seksuele opwinding en gezonde mate van assertiviteit, een sterk immuunsysteem en een optimaal functionerend zenuwstelsel. Verder is de aanwezigheid van dopamine belangrijk om angst te remmen. Dopamine geeft assertiviteit en kracht op zowel fysiek, emotioneel als mentaal niveau. Denk hierbij ook aan bewegingsenergie, concentratie, daadkracht en denkvermogen. Ook besluitvaardigheid, motivatie en alertheid zijn positieve gevolgen van een goede dopamine balans.
Dopamine is een kwetsbare neurotransmitter. Het dopaminesysteem wordt gestimuleerd door met aandacht en plezier ergens mee bezig te zijn, maar (chronische) stress en slaaptekort kunnen al snel leiden tot verlaging van het dopamineniveau. Ook drugs, alcohol, cafeïne, nicotine en suiker verlagen de dopamine activiteit in de hersenen. Deze stoffen werken verslavend omdat ze in eerste instantie het dopamineniveau verhogen, maar uiteindelijk zijn steeds grotere hoeveelheden van deze stoffen nodig om een onprettig gevoel op te heffen en het dopamineniveau omhoog te brengen.
laag dopamine
Een verlaagd dopamineniveau kan onder andere resulteren in de volgende klachten:
- emotionele instabiliteit
- angst
- gevoel van ‘niet aanwezig zijn’
- gevoelens van onrust
- laag energieniveau
- laag libido
- laag concentratievermogen
- moeite met nemen van initiatief, weinig ‘zin’
- moeilijker kunnen kiezen
- geen besluiten nemen
- slechter functionerend immuunsysteem
- sneller afgeleid zijn
- vergeetachtigheid
Verder heeft dopamine een duidelijke relatie met Parkinson en Anorexia Nervosa.
verhogen van je domamineniveau
Dopamine wordt in het lichaam aangemaakt uit het aminozuur tyrosine (L-tyrosine). Tyrosine kan op zijn beurt in het lichaam aangemaakt worden door het aminozuur fenylalanine (L-fenylalanine). Voeding die rijk is aan tyrosine en fenylalanine zijn amandelen, avocado’s, bananen, zuivelproducten, peulvruchten, zaden, noten, mager rood vlees, kip, kalkoen, zeevruchten en tofu. Verder kan een leefstijl met veel eiwitten en weinig koolhydraten helpen het dopamineniveau te verhogen.
logische stappen
Wanneer er sprake is van klachten die een relatie hebben met een verlaagd dopamine niveau, dan is het aan te raden om te proberen het dopamine niveau weer op peil te brengen. Dat kun je doen in een aantal logische stappen.
- meer knuffelen en meer huid op huid contact
- voldoende dagelijkse beweging
- je hoeveelheid en kwaliteit nachtrust te verbeteren
- de inname van geraffineerde suikers en bewerkte producten verlagen
- de inname gezonde en puur natuur voeding verhogen (voeden in plaats van vullen)
- kijken naar factoren die stress veroorzaken op fysiek, mentaal en emotioneel niveau
- de inname van tyrosine en fenylalanine houdende voeding verhogen
- suppletie met l-theanine
neurotransmittertest
Wil je weten hoe het met jouw dopamine en de andere drie belangrijkste neurotransmitters is gesteld?
Je kunt bij balance touch een neurotransmitter profielbepaling laten uitvoeren. De profielbepaling is een wetenschappelijk onderbouwde test, die de status van de vier hierboven genoemde neurotransmitters inzichtelijk maakt. Het doel van deze profielbepaling is om inzicht te krijgen in de kracht en verzwakking van het neurobiochemische systeem. Door het herstellen van een of meerdere verzwakte neurotransmitterprofielen, kan het genezingsproces in de basis worden versterkt.
De uitslag van de profielbepaling is het uitgangspunt voor een op maat gemaakt behandelplan, gebaseerd op voedingsaanpassingen en leefstijladviezen, waar nodig aangevuld met supplementen. Dit behandelplan is gericht op de verbetering van de neurobiochemie van het lichaam en heeft als doel een betere aanmaak en balans van de genoemde neurotransmitters. Het advies wordt opgesteld voor een periode van ongeveer drie maanden, waarna er opnieuw een neurotransmittertest gedaan kan worden. Waar nodig wordt het behandelplan dan bijgesteld om de status van de neurotransmitters verder te optimaliseren.
bronnen
(1) https://www.ad.nl/ruim-60%-van-Nederland-heeft-slaapproblemen
(2) https://www.hersenstichting.nl/actueel/nieuws/volwassenen-geven-het-slechte-slaapvoorbeeld
(3) https://www.rivm.nl/nieuws/biologische-klok-mogelijk-beinvloed-door-tablets-en-smartphones
(4) https://www.medischcontact.nl/misverstanden-over-melatonine.htm
(5) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/melatonin