In veel artikelen lees je vooral over de discussie of een product nu bewerkt of ultra bewerkt is. Een discussie die naar mijn idee niet echt relevant is. We weten echt wel dat een rode paprika, stukje kaas of een pot volle naturel kwark niet of weinig bewerkt is en dat een diepvriespizza kipshoarma, vanille roomtoetje met appeltaartsmaak of een flesje cherry cola dat zeker wel is.
We kunnen als consument zelf ook nog wel enigszins nadenken, nietwaar?
Volgens mij zou de discussie niet moeten gaan over of bewerkt voedsel nou bewerkt of ultra bewerkt is en over of de ene ultra bewerkte variant erger is dan de andere. De nadruk zou veel meer mogen liggen op het informeren dat niet of laag bewerkte producten veel beter zijn voor je gezondheid. Zowel voor je gezondheid ‘nu’ als voor je gezondheid ‘later’. Bewerkt voedsel zoals bijvoorbeeld een fles olijfolie, peulvruchten in een potje en een stuk kaas zijn in de basis best oké, waar bijvoorbeeld snacks, kant en klaar maaltijden en de tegenwoordig zo goed verkochte plantaardige alternatieven voor koemelk dit zeker niet zijn. Om maar eens een ‘gezond’ alternatief te noemen dat ook in volop minder gezonde varianten verschijnt nu de industrie ziet dat er een grote markt voor is.
Kun jij deze kortzichtige verleiding weerstaan?
Als natuurgeneeskundig therapeut eet ik bewust, maar ook ik ondervind de verleidingstactieken van de voedselindustrie. Zo drink ik bijvoorbeeld havermelk. Behalve dat de prijs inmiddels meer dan verdubbeld is vanwege de verhoogde vraag, is het nu serieus zoeken om een pak te vinden waar geen suiker, smaakjes, toegevoegde vitaminen en mineralen en andere commerciële ingrediënten aan toegevoegd zijn. Er is een scala aan alternatieven in een gemiddelde supermarkt te vinden die er leuker uitzien, schreeuwerige verpakkingen hebben en ook nog goedkoper zijn dan de gezondere basisvariant. Dit is dus precies wat er gebeurt als fabrikanten een nieuw product ontdekken om te promoten tot een UPF.
Voor ons als consument is het belangrijk om te weten dat UPF’s geen of weinig voeding bevatten maar wel veel calorieën. Er is veel suiker of een suikervervanger, vet en zout aan toegevoegd (allemaal niet goed voor ons). Koolhydraten, eiwitten en vetten zijn gemodificeerd (niet natuurlijk meer). Er zitten grondstoffen in die eigenlijk geen voeding zijn (waarom zouden we dat willen eten vraag ik me af). De gevolgen zijn groot:
- een tekort aan nutriënten (zitten er niet of minder in),
- een ontstekingsbevorderende werking (door wat er juist wel in zit),
- een disbalans in onze darmflora,
- daardoor een verhoogd risico op auto-immuniteit, kanker en welvaartsziekten.
UPF’s geven bovendien het risico op ‘overeten’. Dat je microbioom (je geheel aan micro-organismen) en je hormonen van slag raken mag dan wetenschappelijk niet goed onderbouwd zijn, maar dat kun je met je gezonde verstand zelf ook wel beredeneren.
Eenvoudig gezegd: wat we nodig hebben om ons lichaam elke dag optimaal te laten functioneren, komt met het eten van UPF’s niet binnen en wat wel binnenkomt, belast ons lichaam extra omdat het vaak ongebruikt moet worden afgebroken, opgeslagen of afgevoerd. Alsof je voor het gemak ook een paar scheppen zand in de tank van je auto gooit omdat dit goedkoper is dan helemaal voltanken met benzine. Dat dit fout gaat begrijpt iedereen. En toch doen we dat wel met ons kostbare lichaam.
Nu is er een ‘maar’…
Ons brein heeft evolutionair gezien nou juist een ontzettende voorkeur voor zoet, zout en vet. We zijn bovendien massaal verslaafd geraakt aan lekkere smaakjes. De combi van zoet, zuur, bitter, zout en umami doet het altijd goed. Zeker als de substantie (mondgevoel) en kleurtjes nog wat meehelpen. Ondertussen sust een slogan ‘natuurlijk’ of ‘verrijkt met…’ in ons onderbewustzijn onze bezorgdheid. En de veel van ons vragende hypersnelle samenleving doet daar nog een schepje bovenop. Alles wat al klaar is hoeven wij niet meer zelf klaar te maken want daar hebben we immers nauwelijks nog tijd voor. En ja: als we na een zware werkdag de supermarkt binnenlopen zijn we ook nog eens moe en hongerig. Ons brein speelt hierop in. We denken te gemakkelijk dat wat voor ons gemaakt is per definitie ook goed voor ons zal zijn. Je merkt nu wel dat het verleidingsspel in de supermarkt slim wordt gespeeld…
De discussie over UPF’s zal waarschijnlijk ook weer wat afnemen. De UPF’s zelf echter niet. En alleen wat op ons boodschappenlijstje staat bepaalt wat er over een jaar of twee volop in de supermarkt ligt. Met andere woorden: het is ons koopgedrag waar de voedingsindustrie op inspeelt en niet onze gezondheid! Als dat tot je doordringt, stap je misschien heel anders de supermarkt binnen.
Als het gaat om aankomen en afvallen wil ik om volledig te zijn nog graag vermelden dat er veel andere factoren een rol spelen. Niet alleen UPF’s zijn daar de oorzaak van. Behalve voeding zijn bijvoorbeeld ook slaapkwaliteit, stress, blootstelling aan licht, timing, de balans tussen inspanning en ontspanning van belang. En daarmee hangt de balans van je hormonen, neurotransmitters en darmmicrobioom nauw samen. Ja, ons lichaam zit genieus in elkaar. Wees er zuinig op en begrijp het!
Wil je meer weten over voeding, leefstijl, je hormonen en meer?
Lees dan mijn zojuist verschenen boek ‘leef je leven in balans’! Leer jouw lichaam beter kennen en kies ook voor een bewuster en vitaler leven. Begrijp alles over voeding, alles over je hormonen en waarom je denkt en voelt zoals je doet. Ook jij verdient het!
Je kunt mijn verhelderende boek kopen via www.leefjeleveninbalans.com en via alle online verkoopkanalen zoals bol.com, bruna.nl en dergelijke.